-
1 кыр күгәрчене
вя́хирь; см. тж. әберчен; урман күгәрчене -
2 кыр
I сущ.1) в разн. знач. по́ле || полево́йурманнар һәм кырлар — леса́ и поля́
иген кыры — хле́бное по́ле, ни́ва
сугыш кыры — по́ле би́твы
футбол кыры — футбо́льное по́ле
эшчәнлек кыры — по́ле де́ятельности
кыр юлы — полева́я доро́га
кыр эшләре — полевы́е рабо́ты
2) уст. ди́кая приро́да; ди́кое по́ле, степь; пу́стошьул үссә уйга карар, кыз үссә кырга карар — (посл.) сын вы́растет - бу́дет смотре́ть на доли́ны рек, дочь вы́растет - бу́дет смотре́ть в степь (т. е. все разъедутся-разойдутся)
3) вне, что вне поселе́ния || ди́кий, неприручённый, некульту́рный (в противопоставлении с приручёнными, культурными сородичами - о животных и растениях)кыр алмагачы (алмасы) — ди́кая я́блоня
кыр казы — ди́кий гусь
кыр суганы — ди́кий лук
4) мат. гранькубның алты кыры — шесть гра́ней ку́ба
•- кыр билчәне
- кыр җитене
- кыр зәгъфраны
- кыр казагы
- кыр кәҗәсе
- кыр күгәрчене
- кыр тавыгы
- кыр тараканы
- кыр чаганы
- кыр чыпчыгы
- кыр чәчәкләре
- кыр ышыклау
- кыр яраны II сущ.1) разг.; см. кырыйөстәл кырында — на краю́ стола́
юл кырларында — по бока́м доро́ги; обо́чь доро́ги
2) уст.; мат.; см. янөчпочмак кыры — сторона́ треуго́льника
3) разг.; в знач. послелога кырына к ( кому-чему)абыең кырына утыр — сади́сь во́зле ста́ршего бра́та
4) разг.; в знач. послелога кырында о́коло, во́зле ( кого-чего)5) разг.; в знач. послелога кырыннан во́зле, у, ми́мо ( кого-чего)IIIурман кырыннан — ми́мо ле́са
кыр талашу — ре́зко препира́ться; говори́ть друг дру́гу ре́зкости; гру́бо ссо́риться
-
3 күгәрчен
сущ.1) го́лубь || голуби́ныйурман күгәрчене — лесно́й го́лубь
кыр күгәрчене — ди́кий го́лубь
йорт күгәрчене — дома́шний го́лубь
почта күгәрчене — почто́вый го́лубь
күгәрчен көтүе — голуби́ная ста́я
2) перен.; разг.; ласк. күгәрченем, күгәрченкәем голу́бка, голу́бушка (моя́), голу́бчик (мой)•- күгәрчен бүреге
- күгәрчен ите
- күгәрчен карчыгасы
- күгәрчен кетәге
- күгәрчен күзе
- күгәрчен сөте
- күгәрчен чәчәге••күгәрчен ашату — целова́ться ( в молодёжной игре)
күгәрчен кебек гөрләшеп яшәү (гомер итү) — воркова́ть, как го́луби (жить, быть в дружбе)
күгәрчен кебек гөрләү — воркова́ть
күгәрчен сөте генә юк — не хвата́ет то́лько пти́чьего молока́
См. также в других словарях:
кыр — I. 1. Урмансыз тигезлек, зур тигез ачык мәйдан. Хайваннар һәм кошлар тур. : кулга ияләштерелмәгән, йортныкы булмаган; кыргый кыр үрдәге, кыр казы 2. Иген игү өчен эшкәртелә торган җир мәйданы; басу. с. Авыл хуҗ. культуралары үстерү белән… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге